PORADY

Jak wybrać linę wspinaczkową? Najważniejsze parametry, które musisz znać.

byKrzysztof Zabłotny/18 marca, 2025/inPorady/lina wspinaczkowa

Lina wspinaczkowa to nieodłączny element wyposażenia każdego zespołu wspinaczkowego. Służy do asekuracji podczas wspinaczki i zjazdu z turni. W czasie odpadnięcia, dzięki swoim właściwościom, pochłania energię, co pozwala na łagodniejsze wyhamowanie lotu. Lina powinna być wytrzymała na przetarcia, dobrze zaimpregnowana oraz swobodnie przechodzić przez przyrząd asekuracyjny. W tym artykule przedstawię typy lin i ich zastosowanie oraz omówię parametry, które każdy wspinacz powinien znać. Podam także najważniejsze cechy pierwszej liny do wspinaczki. Zapraszam do lektury!

Co omówimy w tym artykule:

Rodzaje lin wspinaczkowych i ich przeznaczenie

Liny wspinaczkowe można podzielić na trzy główne typy:

Liny dynamiczne – używane podczas wspinaczki; dzięki swoim właściwościom rozciągającym pochłaniają energię odpadnięcia, co zmniejsza siłę oddziałującą na wspinacza.
Liny statyczne – stosowane głównie do zjazdów oraz podchodzenia po linie za pomocą przyrządów zaciskowych. Nie rozciągają się, dlatego nie nadają się do wspinaczki prowadzonej z asekuracją dolną.
Liny pomocnicze (repiki) – mają średnicę poniżej 7 mm i służą do budowy stanowisk asekuracyjnych, wykonywania węzłów zaciskowych, autoasekuracji oraz innych celów pomocniczych.

Liny dynamiczne – podział ze względu na zastosowanie

Wspinaczka to sport, który można uprawiać na ściankach wspinaczkowych, w skałach oraz w górach. Każde z tych środowisk charakteryzuje się inną specyfiką, dlatego wybór odpowiedniej liny powinien być dostosowany do rodzaju wspinaczki oraz warunków, w jakich będziemy działać.

Rodzaje lin dynamicznych

???? Lina pojedyncza – najczęściej stosowana lina wspinaczkowa, używana na ściankach, w skałach (zarówno we wspinaczce sportowej, jak i tradowej), do wspinaczki na wędkę oraz na drogach typu big wall. Składa się z jednej żyły, a jej konstrukcja opiera się na rdzeniu oraz oplocie chroniącym wnętrze liny. Standardowe średnice wynoszą od 8,9 mm do 11 mm.

???? Lina połówkowa – stosowana we wspinaczce górskiej, na drogach wielowyciągowych oraz we wspinaczce lodowej. Składa się z dwóch żył, które można wpinać do osobnych przelotów. Takie rozwiązanie zmniejsza ryzyko przecięcia liny w przypadku obrywania się skał oraz ogranicza tarcie w miejscach, gdzie droga wspinaczkowa kluczy. Dodatkową zaletą lin połówkowych jest możliwość wykonywania dłuższych zjazdów – przy użyciu dwóch lin można zjechać na pełną długość, a w sytuacjach awaryjnych, łącząc obie żyły, wykonać zjazd nawet na 120 m, co pozwala na szybkie opuszczenie niebezpiecznego terenu.

???? Lina podwójna (bliźniacza) – podobnie jak lina połówkowa, składa się z dwóch żył, ale obie muszą być zawsze wpinane do tych samych przelotów. Nie wolno ich rozdzielać, ponieważ są znacznie cieńsze od lin połówkowych i pojedynczych.

Podsumowanie wyboru:

Liny pojedyncze są najlepszym wyborem do wspinaczki sportowej i na ściankach wspinaczkowych, gdzie droga jest prosta, a teren stabilny.
Liny połówkowe i podwójne sprawdzają się w terenie kruchym oraz tam, gdzie droga wspinaczkowa kluczy – zapobiegają prze sztywnieniu liny i umożliwiają dłuższe zjazdy.
Lina pojedyncza jest lżejsza od lin połówkowych i bliźniaczych, ale pozwala na krótsze zjazdy (tylko na połowę jej długości).

Parametry lin wspinaczkowych – na co zwrócić uwagę?

Najważniejszym aspektem przy wyborze liny wspinaczkowej jest jej atest / certyfikat, który dopuszcza ją do użytku. Liny są testowane przez Międzynarodową Federację Związków Alpinistycznych (UIAA), która sprawdza ich wytrzymałość i bezpieczeństwo.

Podstawowe parametry lin dynamicznych to:

✔️ Liczba odpadnięć – określa, ile standardowych odpadnięć lina jest w stanie wytrzymać. Im wyższa wartość, tym większa trwałość i bezpieczeństwo liny.

✔️ Wydłużenie statyczne – wskazuje, jak bardzo lina rozciąga się pod stałym obciążeniem, np. gdy wspinacz wisi na niej podczas odpoczynku.

✔️ Wydłużenie dynamiczne – określa, jak bardzo lina rozciąga się podczas upadku. Im większe wydłużenie dynamiczne, tym bardziej lina amortyzuje upadek, zapewniając miększe lądowanie.

✔️ Siła uderzenia – mówi o tym, jaka siła działa na wspinacza w momencie zatrzymania lotu. Im mniejsza siła uderzenia, tym łagodniejsze zatrzymanie i mniejsze obciążenie organizmu oraz punktów asekuracyjnych.

Wybór odpowiedniej liny wspinaczkowej to kluczowa decyzja wpływająca na bezpieczeństwo i komfort wspinania. Warto dokładnie przeanalizować swoje potrzeby i dostosować sprzęt do specyfiki terenu oraz rodzaju wspinaczki.

Jak wybrać odpowiednią linę wspinaczkową?

Wybór liny wspinaczkowej powinien być uzależniony od rodzaju wspinaczki, naszego doświadczenia oraz specyfiki rejonu, w którym będziemy się wspinać. Warto wziąć pod uwagę następujące czynniki:

Rodzaj liny – lina pojedyncza, połówkowa czy podwójna? Wybór zależy od rodzaju wspinaczki i miejsca, w którym planujemy działać.

Średnica liny – liny pojedyncze zazwyczaj mają średnicę od 8,9 mm do 11 mm. Cieńsze liny są lżejsze, ale szybciej się zużywają i wymagają specjalnych przyrządów asekuracyjnych oraz większego doświadczenia asekuranta (zalecane rękawiczki). Grubsze liny sprawdzają się w wspinaczce bigwall i rejonach o dużym tarciu – wolniej się zużywają, ale trudniej przechodzą przez przyrządy asekuracyjne. Obecnie standardem są liny o średnicy 9,4–9,6 mm. Liny połówkowe mają zazwyczaj średnicę od 8 mm do 8,9 mm – cieńsze są lżejsze, ale mniej trwałe, grubsze są bardziej wytrzymałe, ale cięższe. Wybór zależy od naszych preferencji i stylu wspinania.

Długość liny – to jedno z najczęściej zadawanych pytań przez początkujących wspinaczy. Lina musi być na tyle długa, aby jej odcinek odpowiadał dwukrotności długości większości dróg w danym rejonie. Na ściankach wspinaczkowych zwykle wystarcza lina o długości 50 m. W polskich rejonach skalnych standardem jest 60 m, natomiast w rejonach śródziemnomorskich, gdzie drogi mają 30–40 m, warto zaopatrzyć się w linę 70–80 m. W górach optymalna długość liny połówkowej to 60 m.

Impregnacja liny – impregnacja zapobiega nasiąkaniu wodą oraz osadzaniu się brudu (kurzu, piasku), co wydłuża żywotność liny. Liny mogą być impregnowane powierzchniowo (tylko oplot) lub podwójnie (oplot i rdzeń). Liny używane w skałach powinny mieć impregnację powierzchniową, natomiast w górach – zwłaszcza zimą – najlepiej sprawdzą się liny z impregnacją podwójną, co zapobiega chłonięciu wody i zamarzaniu. Mokra lina ma mniejszą wytrzymałość. Liny przeznaczone do wspinaczki na ściankach nie muszą być impregnowane.

Inne parametry liny:

Kolor liny – kolor ma znaczenie! Powinien nie tylko podobać się właścicielowi, ale także zwiększać komfort wspinania i wyróżniać się na tle skał. Intensywne barwy szybciej się brudzą, ale lepiej prezentują się na zdjęciach.

Środek liny – oznaczenie środka liny jest przydatne zarówno podczas wspinaczki, jak i przy zjazdach. Warto wybierać liny z fabrycznym oznaczeniem środka.

Wybór uniwersalnej liny to trudne zadanie, dlatego w mojej szafie znajduje się kilka różnych lin, co pozwala mi wydłużyć ich żywotność i dopasować je do konkretnej wspinaczki.

Transportowanie liny – płachta czy wiadro?

Lina powinna być odpowiednio przechowywana, aby zachować swoje właściwości jak najdłużej. Podczas wspinaczki należy unikać kontaktu z brudem, dlatego warto korzystać z płachty na linę o wymiarach około 2×2 m. Alternatywnie można używać specjalnych worków (wiader) na linę, które ułatwiają transport i przechowywanie.

Po każdej wspinaczce należy sprawdzić linę pod kątem uszkodzeń, a w przypadku zamoczenia suszyć ją w suchym i przewiewnym miejscu, z dala od źródeł ciepła. Odpowiednia pielęgnacja wydłuży jej żywotność i zapewni bezpieczeństwo podczas kolejnych wspinaczek.

Do zobaczenia w skałach!

Zapraszam na kurs wspinaczki w Sokolikach.